De afgelopen jaren merken steeds meer mensen op dat ons geldsysteem faalt, wat leidt tot frustratie. Op sommige plekken wordt dit toegeschreven aan falende monetaire en geldsystemen die niet in staat zijn om geld effectief te beheren en gelijkheid te creëren. Individuen, ondernemers en gemeenschappen stellen het huidige systeem ter discussie en zoeken naar (parallelle) alternatieven. Satoshi Nakamoto ontwierp Bitcoin (BTC) met als doel een peer-to-peer elektronisch geldsysteem te creëren dat het vertrouwen in derde partijen overbodig maakt. Tijdens Bitcoin Amsterdam 2024 presenteerde de Bitcoin-community onder andere oplossingen voor de problemen van ons geld. Maar wat is er precies mis met ons geld, en hoe biedt Bitcoin hierop een antwoord?
Wat is er met ons geld aan de hand?
De uitspraak dat ons geld “stuk of kapot” is, verwijst naar de gebreken in het mondiale monetaire systeem, dat bedoeld is om geld te beheren door middel van beleid en regels. Overheden en centrale banken controleren de geldhoeveelheid, rentevoeten en inflatie om geld als ruil- en rekenmiddel te gebruiken, economische groei te bevorderen en gelijke toegang tot geld te waarborgen.
Een belangrijk probleem met het huidige geldsysteem is dat centrale banken de geldhoeveelheid kunnen vergroten door geld bij te drukken. Hoewel dit bedoeld is om economische groei te bevorderen, leidt het vaak tot inflatie, waardoor de waarde van geld daalt. Hierdoor wordt ons spaargeld minder waard en stijgen de kosten van levensonderhoud. In sommige landen in de wereld is er door gebreken in het systeem nog steeds ongelijke toegang tot geld. De falende monetaire en geldsystemen leiden wereldwijd tot wantrouwen in overheden en banken.
Ook in landen met ogenschijnlijk goed functionerende economieën, zoals de Verenigde Staten en Nederland, worden gebreken in het monetaire systeem steeds zichtbaarder. In vergelijking met andere valuta verliezen zowel de USD, als wereldreservemunt, als de Euro, de op één na grootste valuta ter wereld, steeds meer hun waarde. In Nederland voelen sommige mensen de behoefte om zich te verplaatsen. Maar hoe zit het met het geld in andere landen?
Is geld overal in de wereld stuk?
In verschillende landen kampen monetaire systemen met grote problemen:
- Venezuela en Zimbabwe hebben te maken gehad met hyperinflatie, waardoor hun nationale munten waardeloos werden. Het gaat hier om de Bolívar en de Zimbabwaanse dollar (ZWL).
- In Libanon heeft de devaluatie van de Libanese pond en een ineffectief banksysteem geleid tot hoge prijzen en beperkte toegang tot banktegoeden.
- Turkije en Nigeria zien hun munten in waarde dalen door inflatie. Het gaat om de Turkse Lira en de Naira.
- Sri Lanka ervaart een schuldencrisis en tekorten aan basisgoederen door de waardevermindering van de Sri Lankaanse roepie.
- El Salvador gebruikt sinds 2001 de Amerikaanse dollar en heeft geen controle over het eigen monetaire beleid.
- Suriname en Argentinië worstelen met inflatie, devaluatie van hun nationale valuta en schuldencrises. Suriname kent de Surinaamse Dollar en Argentinië heeft door een falend monetaire systeem vijf verschillende valuta’s gehad.
Daarnaast speelt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) een grote rol in hoe landen hun economie beheren. Het IMF verleent leningen aan landen in financiële nood, maar deze leningen gaan vaak gepaard met strikte voorwaarden zoals bezuinigingen en hervormingen, wat vaak meer economische druk creëert.
Dit maakt het voor landen als Venezuela, Argentinië, Nigeria en Suriname, met grote schulden, lastig om economisch te herstellen, zelfs met natuurlijke rijkdommen. In een aantal van deze landen hebben burgers steeds meer vertrouwen in andere valuta, vooral de USD (dollarisering), en in sommige gevallen cryptocurrencies zoals Bitcoin. In de podcastaflevering ‘Nederland & ons geld zijn kapot’ bespreekt Cryptotakkies met Bitkoning hoe Bitcoin een alternatief kan bieden.
Bitcoin als oplossing voor ons kapotte geld
Blockchaintechnologie kan een oplossing bieden voor de huidige problemen met ons geld, waaronder inflatie en de dalende waarde door het bijdrukken van geld. Bitcoin biedt verschillende technische voordelen die mogelijk een antwoord kunnen zijn op de tekortkomingen van traditionele monetaire systemen:
- Decentralisatie: Bitcoin wordt niet gecontroleerd door een centrale autoriteit, wat het minder vatbaar maakt voor manipulatie of misbruik door overheden of financiële instellingen.
- Beperkte voorraad / schaarste: Er zullen nooit meer dan 21 miljoen bitcoins in omloop zijn, wat inflatie tegengaat en de waarde op lange termijn kan behouden.
- Bescherming tegen monetair beleid: Bitcoin kan dienen als bescherming tegen inflatie en onverantwoord monetair beleid van centrale banken.
- Transparantie: Alle transacties worden geregistreerd op de blockchain, wat zorgt voor een hoge mate van transparantie en verifieerbaarheid.
- Financiële inclusie: Bitcoin kan toegang tot financiële diensten bieden aan mensen die geen toegang hebben tot traditionele bankdiensten.
- Grensoverschrijdende transacties: Bitcoin maakt snelle en goedkopere internationale transacties mogelijk, zonder tussenkomst van banken of wisselkoersen.
Bitcoin biedt een oplossing voor de scheiding van geld en staat door de decentralisatie van het monetaire systeem, waarbij geen enkele centrale autoriteit het geld kan controleren of manipuleren. Een door de overheid beheerde blockchain, zoals een Central Bank Digital Currency (CBDC), zou echter de controle behouden en daarom geen echte scheiding van geld en staat bewerkstelligen. Het decentrale karakter van zo’n blockchain is daarom noodzakelijk. Met de Bitcoin whitepaper kun je meer leren over de technische werking van Bitcoin.
Bitcoin in El Salvador en de Centraal-Afrikaanse Republiek
In 2021 werd Bitcoin in El Salvador, door middel van de Bitcoin-Law, een officiële valuta om financiële inclusie te verbeteren en buitenlandse geldovermakingen te versnellen. Hoewel president Nayib Bukele enthousiast was, was er onder de bevolking en het parlement minder steun. De Chivo-ATM en Wallet werden door de overheid gelanceerd, maar burgers gebruiken deze vooral om BTC om te zetten in USD. Technische problemen en gebrek aan kennis beperken de adoptie. Partijen zoals Mi Primer Bitcoin en Bitcoin Beach helpen om dit te verbeteren door middel van educatie. Hiermee krijgen meer mensen toegang tot (digitaal) geld.
In 2022 adopteerde de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR) Bitcoin als wettig betaalmiddel naast de CFA franc, met als doel de financiële inclusie te vergroten. Door gebrekkige digitale en bankinfrastructuur, alsook IMF-uitdagingen, werd Bitcoin in 2023 teruggebracht tot een referentievaluta in plaats van een wettig betaalmiddel.
#Centrafrique : l’Assemblée nationale vient d’adopter par acclamation le projet de loi régissant la cryptomonnaie en République Centrafricaine. Le #Bitcoin n’est plus considéré une monnaie officielle mais comme une cryptomonnaie de référence.
— 𝗚𝗮𝗲𝘁𝗮𝗻 𝗞𝗼𝗻𝗴𝗼 (@KongoGaetan) March 23, 2023
Vanwege problemen met hun monetaire en geldsystemen ervaren landen zoals Argentinië, Venezuela, Turkije en Nigeria toenemende Bitcoin-adoptie. Panama en Tonga hebben plannen om BTC als officiële valuta te introduceren. Tijdens Bitcoin Amsterdam 2024 benadrukte Willem Middelkoop, expert op het gebied van wereldwijde financiële markten, dat landen zoals Venezuela, Rusland en Iran bezig zijn met Bitcoin-mining, wat hun strategische interesse in digitale activa kan tonen.
De toekomst: Bitcoin Amsterdam 2024
Tijdens Bitcoin Amsterdam 2024 werd de toekomst van Bitcoin vanuit verschillende perspectieven belicht. Maya Parbhoe, ondernemer en presidentskandidaat, besprak Suriname als mogelijke Bitcoin-staat en ziet Bitcoin als een middel om corruptie te bestrijden en de economie te versterken.
Abubakar Nur Khalil, een Nigeriaanse ondernemer en Bitcoin Core developer, sprak over de potentie van Bitcoin in Afrika. Hij ziet het continent als de “blueprint for Bitcoin” en benadrukte dat, hoewel de adoptie toeneemt, er nog veel groeipotentieel is.
Joanna Cotar, Duitse politicus, benadrukte de transformerende kracht van Bitcoin voor nationale economieën en pleitte voor meer educatie binnen de overheid om misinformatie aan te pakken.
Willem Middelkoop wees op de geopolitieke spanningen en de uitdagingen voor het financiële systeem door stijgende schulden en inflatie. Hij benadrukte dat centrale banken waarschijnlijk de voorkeur blijven geven aan hard geld (goud) vanwege de betere controle.
Er werd ook gedebatteerd over Bitcoin als strategische reserve voor landen, waarbij de balans tussen voordelen en risico’s werd besproken. Daarnaast kwamen onderwerpen aan bod zoals Bitcoin-mining, de intrede van Bitcoin in de traditionele beleggerswereld en de impact van quantum computing op de beveiliging van Bitcoin.
Alle presentaties zijn, volgens hun uploadschema, terug te kijken op het YouTube-kanaal van Bitcoin Magazine.
Samengevat
In verschillende landen worden de gebreken van de huidige monetaire systemen steeds zichtbaarder. Door problemen zoals inflatie, devaluatie van valuta’s en economische ongelijkheid groeit het wantrouwen in (het gebruik van) traditionele geldsystemen. Bitcoin biedt, met zijn decentrale en transparante technologie, een alternatief voor deze gebreken. El Salvador en de CAR hebben Bitcoin geadopteerd als wettig betaalmiddel, terwijl andere landen door economische uitdagingen toenemende interesse tonen in deze digitale valuta.
Hoewel Bitcoin voor sommigen een oplossing lijkt, tonen de experimenten in El Salvador en de CAR aan dat kennis en adoptie beperkt blijven door gebrekkige infrastructuur. Desondanks blijft Bitcoin wereldwijd in opmars, mede vanwege de mogelijkheden die het biedt voor financiële inclusie, bescherming tegen inflatie en grensoverschrijdende betalingen zonder tussenkomst van banken.
Tijdens Bitcoin Amsterdam 2024 werd de toekomst van Bitcoin vanuit verschillende economische perspectieven besproken. Sprekers deelden inzichten over hoe Bitcoin landen kan helpen om economische soevereiniteit te versterken en corruptie tegen te gaan.
Is ons geld echt kapot, of zouden we meer moeten kijken naar hoe wij omgaan met de systemen die ons geld beheren?
Tip: Als je meer wilt leren over het kapotte geldsysteem in Nederland, dan is het interessant om het boek ‘Ons geld is stuk’ van Bert en Peter Slagter te lezen. Je kunt ook de podcast ‘Het Nieuwe Geld’ van Reinjan Prakke beluisteren.
